Nerwica – leczenie, rodzaje i objawy

NERWICA

Nerwica to konflikt wewnętrzny przejawiający się w postaci lęku.  Należy tu zaznaczyć, iż to uczucie jest emocją odmienną od strachu. Lęk,  nie niesie za sobą realnego zagrożenia, jest irracjonalny. Strach natomiast ujawnia się w sytuacji zagrożenia. Lęk, w zaburzeniach nerwicowych, może być uświadomiony. Możemy znać źródło naszych wewnętrznych rozterek  np. rozbieżność między tym, kim jesteśmy, co robimy w życiu, a tym kim chcielibyśmy być lub sprzeczność między tym co realne, a naszymi pragnieniami. Bywa też tak, że nie jest dostępny naszej świadomości, pomimo uczucia wewnętrznego dyskomfort, lęku i cierpienia.
Z danych epidemiologicznych wynika, iż około 8-10% społeczeństwa cierpi na zaburzenia nerwicowe.

Nerwica ma swoje źródło w psychice człowieka i dotyczy naszych emocji. Jest cierpieniem psychicznym, a często także fizycznym. Cierpi nie tylko osoba dotknięta chorobą, ale również jej bliscy, gdyż nerwica przekłada się na zachowania pacjenta.

Objawy nerwicy zgłaszane przez pacjentów:

• napięcie, lęk, niepokój, osłabienie, drażliwość
• upośledzenie w kontaktach społecznych, uczucie pustki
• zawroty głowy, przyspieszenie akcji serca (tachykardia), duszności
• pocenie się, blednięcie, czerwienienie na twarzy, szyi, dekolcie
• mrowienie, drętwienie kończyn
• silne bóle żołądka, biegunki, zaparcie
• zaburzenia snu

RODZAJE NERWIC

Fobia społeczna – osoba czuje się obserwowana przez innych ludzi, boi się kompromitacji lub upokorzenia. Często ujawnia się przy wystąpieniach publicznych, jedzeniu przy wspólnym stole. Towarzyszą temu reakcje fizjologiczne i zaburzenia somatyczne tj. czerwienienie twarzy, szyi, dekoltu, drżenie rąk, pocenie, zastyganie w bezruchu, lęk przed zwymiotowaniem, obawa przez oddaniem stolca lub moczu. Fobia społeczna może doprowadzić do zerwania kontaktów społecznych i izolacji. Zaburzeniem często dotknięte są osoby z osobowością unikającą.

Nerwica natręctw (zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne) – natrętne myśli, impulsy, które zmuszają osobę do wykonywania natrętnych czynności  (np. mycie rąk, sprawdzania czy drzwi są zamknięte) lub przymusowych rytualnych myśli (np. liczenie, modlenie się, powtarzanie słów). Natrętne myśli (obsesje) lub czynności (kompulsje) nie są podyktowane przymusem z zewnątrz. Źródło leży w umyśle osoby dotkniętej zaburzeniem. Mimo świadomości irracjonalnych myśli i czynności przeciwstawianie się im nie jest możliwe. Tylko dokonanie danej czynności przynosi ulgę i uwalnia od lęku.

Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne – zaburzenia po stresie pourazowym (PTSD) -przyczyną są zdarzenia traumatyczne, które pozostały w pamięci (np. gwałt, bycie świadkiem czyjejś śmierci, tortur lub śmierć bliskiej osoby, katastrofy, klęski żywiołowe). Charakteryzują się powracającymi, natrętnymi wyobrażeniami, myślami o traumatycznym wydarzeniu, koszmarami sennymi, złudzeniami lub zachowaniami jakby uraz się powtarzał (w tym również omamy), silny niepokój z symbolami traumatycznego zdarzenia, reakcje fizjologiczne w odpowiedzi na wspomnienie o urazie. Zaburzenie powoduje znaczące pogorszenie samopoczucie, izolację, upośledzenie w kontaktach społecznych, a także cierpienie fizyczne.

Nerwica hipochondryczna – jest zaburzeniem współistniejacym z depresją, fobiami lub innymi nerwicami. Rzadko występuje samodzielnie. Objawia się trwałą obawą przed możliwością wystąpienia różnych chorób somatycznych. Badania lekarskie oraz wykluczenie domniemanej choroby, nie są wystarczającym dowodem na brak schorzenia. Pacjent cierpiący na nerwice hipochondryczną często nie jest świadom swojego zaburzenia, ponieważ jest przekonany o chorobie somatycznej, a nie psychicznej i pozostaje pod opieką lekarzy internistów, zamiast psychiatry czy psychoterapeuty.

Inne zaburzenia lękowe – np. lęk uogólniony – uczucie niepokoju i napięcie nie mające konkretnego źródła. Lęk uogólniony może występować zarówno u dorosłych, młodzieży jak i dzieci. Napięcie, martwienie się i nieustające obawy są charakterystyczne przy tego typu zaburzeniu. Przy rozpoznaniu należy również uwzględnić pobudzenie układu autonomicznego np. bóle klatki piersiowej, brzucha.

LECZENIE NERWIC

Nerwica jest jednostką chorobową, którą można z dużym powodzeniem leczyć. Im szybciej podejmie się interwencję tym jest większa szansa na powrót do zdrowia. Nerwicę można leczyć farmakologicznie (przy użyciu leków zmniejszających lęk), ale nie eliminuje to przyczyny choroby. Podstawową formą jest psychoterapia mająca na celu poznanie i eliminację źródła nerwicy.

Pacjent podczas terapii najpierw odkrywa i uczy się akceptacji, iż przyczyna jego choroby jest uwarunkowana w jego psychice. Z czasem stara się usunąć przyczyny utrwalonych przyczyn zaburzenia, współpracuje z terapeutą przy wyborze technik terapeutycznych, które są adekwatne do jego osobowości. Końcowym etapem terapii jest poprawa samopoczucia, wewnętrzny spokój i uwolnienie się od konfliktów.

Karolina Kawalerek: psycholog, seksuolog, coach. Prowadzi poradnictwo psychologiczne, seksuologiczne oraz sesje z sekscoachingu.

Literatura:

Butcher J. N., Carson R.C., Mineka S. (2005). Zaburzenia na tle lękowym. W: Butcher J. N., Carson R.C., Mineka S. Psychologia zaburzeń t.1. GWP

Cierpiałkowska L. (2007). Zaburzenia nerwicowe i zespół stresu pourazowego. W: Cierpiałkowska L. Psychopatologia. Scholar

Leder S., Siwiak-Kobayashi M. (2006). Nerwice. W: Bilikiewicz A. (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny. Wydawnictwo Lekarskie PZWL